అవిముక్త్ దత్త క్షేత్రం అనేది 2000 సంవత్సరాల నాటి రథగర్భ, నవీన శిలారూపం, శ్రీ చక్ర చట్రంతో కూడిన అవిముక్త్ దత్త లింగం, దత్తాత్రేయ ముత్తితో జతచేయబడిన శివలింగానికి ప్రతిరోజూ పూజలు జరిగే పవిత్ర స్థలం. ఈ లింగం పైభాగంలో శ్రీ చక్రం తరువాత శ్రీ ఆదిశంకరాచార్యులచే చెక్కబడింది. ఈ రహస్యమైన లింగాన్ని శ్రీశైలం ప్రాంతంలోని శ్రీ నంద మహారాజుకు భగవాన్ దత్తాత్రేయ స్వయంగా బహుమతిగా ఇచ్చాడు. మహాభారతంలో పాండవ వంశంలో నంద మహారాజు ఒక చక్రవర్తి. ఇతను చక్రవర్తి జనమేజయ తర్వాత 33వ తరం.

పాండవ వంశానికి చెందిన నంద మహారాజుకు భగవంతుడు గురుదత్తుడు అనుగ్రహించిన శాశ్వతమైన కానుక ఇది ప్రపంచంలోని ఏకైక స్వయం ప్రకాశవంతమైన వృషభారూడ స్పటిక దత్త ఆత్మ లింగాన్ని పూజించే పవిత్ర స్థలం.

ఈ పవిత్ర ప్రదేశాన్ని అవిముక్త దత్త క్షేత్రం అని పిలుస్తారు, ఇక్కడ అవిముక్త దత్త పాదుకలు, దత్తాత్రేయ భగవానుడి నిజమైన పాద ముద్రలు ప్రతిరోజూ పూజించబడతాయి.

ఆదిగురు శ్రీ దత్తాత్రేయ స్వామి అవధూత రూపంలో ఉన్న జ్ఞాన శక్తి స్వామినాథ శ్రీ సుబ్రహ్మణ్యేశ్వరునికి అవధూత గీతాన్ని ఉపదేశించిన ఈ ప్రదేశాన్ని దత్తావధూత క్షేత్రం అని కూడా పిలుస్తారు.

దీనిని ధాత్రివాణ క్షేత్రం అని కూడా పిలుస్తారు, ఇక్కడ ఆదిగురు దత్తాత్రేయుడు సూర్య మండలంలో కనిపించాడు మరియు శ్రీ ఆది శంకరచార్యకు శ్రీ దత్త సహస్రనామం ఉపదేశించాడు.

గురు దత్తాత్రేయుడు పానడవ వంశానికి చెందిన నంద మహారాజుకు మోక్షాన్ని ప్రసాదించిన దత్త పరంపర యొక్క అత్యంత పవిత్రమైన పవిత్ర స్థలం ఇది. ఇది నేటికీ సౌక్ష్మరూపంలో నవనాథుడు దర్శించిన ఆధ్యాత్మిక సంబంధమైన సిద్ధ క్షేత్రం. దక్షిణ పినాకినీ నదికి తూర్పు ఒడ్డున ఉన్న నవనాథుని సూచించే తొమ్మిది దివ్య వృక్షాల కారణంగా దీనిని నవావత క్షేత్రం అని పిలుస్తారు.

ఆదిగురు దత్తాత్రేయ సంప్రదాయానికి చెందిన ప్రణవ పీఠానికి చెందిన 16వ సద్గురు సద్గురు శ్రీశ్రీశ్రీ రామానంద స్వామి గురుదత్త భగవానుడి ప్రత్యక్ష దర్శనం తర్వాత సమాధి పొందిన దివ్య తీర్థయాత్ర ఇది. నేటికీ ఆయన తన సమాధి అధిష్ఠానం నుంచి వచ్చే భక్తులను ఆశీర్వదిస్తున్నారు.